Cosmetica spelen al door de eeuwen heen een grote rol in het leven van mensen. Make-up bijvoorbeeld is al zo oud als de mensheid. Veel producten hadden in de vorige eeuwen een band met religie. Zo beschilderden mensen hun gezichten om boze geesten angst aan te jagen en gebruikte men parfum bij allerlei rituelen.
Cleopatra (69 - 30 v. Chr.) is één van de oudste voorbeelden van iemand die stoffen en producten voor cosmetische doeleinden gebruikte. Voor vrouwen in het oude Egypte hadden vooral make-up en geuren een magische betekenis. Make-up werd ook door mannen gebruikt. De nadruk lag met name op de ogen, waarbij de kleuren zwart, bruin en groen meest populair waren.
Parfums werden samengesteld uit aromatische, kruidige, plantaardige oliën en dierlijke vetten. Hiervoor weekten ze amandelen, jeneverbessen boomschors en mirre in onder meer ganzenvet en olijfolie. Vaak werd wijn toegevoegd om de geur te versterken of verzachten. Ook creëerde men parfums op basis van bloemen.
Transpiratiegeuren werden gemaskeerd door kleine, prettig geurende balletjes in de oksel te plaatsen en ze tegen de huid wrijven. Er bestaan aanwijzingen dat het verwijderen van lichaamsbeharing gebeurde met behulp van een ontharingscrème en pincet. Tegen grijs haar en kaalheid werd plantaardige oliën gebruikt. Mogelijk werd henna aangewend om de haren helderrood te verven.
Voor het bereiken van een zachte en gezonde huid werd een pasta bereid van calcium sulfaat, sodium chloride, soda en honing. Om de huid te verzorgen, baadde men in ezelinnenmelk zoals ook Cleopatra.
Zeep was overigens niet bekend onder de oude Egyptenaren; om het lichaam schoon te houden, werd soda of plantaardige as (soda en calium carbonaat) opgelost in water. Voor de mondhygiëne kauwde men op substanties waaraan bijvoorbeeld honing of andere geurige ingrediënten werden toegevoegd.
Vanaf de vijftiende eeuw waren cosmetica uitsluitend weggelegd voor de aristocraten. Vanaf de negentiende eeuw werden cosmetica door onder meer de industrialisatie voor veel meer mensen toegankelijk, behalve voor de armen. Rode lippen en wangen werden het toonbeeld van gezondheid en klasse. De vraag naar diversiteit aan producten werd steeds groter. Er werden meer synthetische stoffen toegepast.
In de twintigste eeuw werd de Warenwet ingevoerd en de controle op de kwaliteit van cosmetica verder aangescherpt. Vandaag de dag moeten cosmetica dan ook voldoen een strenge, wettelijk vastgelegde normen. Op Europees niveau bestond de Cosmetica Richtlijn.
Opvallend aan cosmetica van nu is onder meer dat trends in cosmeticaproducten vaak gelijk lopen met die op modegebied. Ook schept de grote vraag naar cosmetica, vraag naar diversiteit van producten. Cosmeticafabrikanten komen dan ook met de ene innovatie na de andere. Sinds een aantal jaren zien we dat steeds meer mannen zorg en aandacht besteden aan hun uiterlijk. Vandaar de introductie van steeds meer specifieke mannenproducten.
Sinds 11 juli 2013 is de Cosmeticaverordening (2009/1223/EU) van toepassing op alle cosmeticaproducten op de markt. De wetgeving is in heel Europa gelijk van toepassing, waardoor er een gelijk speelveld is en duidelijkheid voor iedereen op de Europese markt.
Lees meer over de actuele marktcijfers van de cosmeticabranche.
